آشنایی با سیستم دانشگاهی کشور آلمان
کشور آلمان با سیستم دانشگاهی قوی و ساختار آموزش باکیفیت، یکی از مقاصد محبوب دانشجویان ایرانی است. در این مقاله به بررسی ساختار، انواع دانشگاه‌ها، نظام نمره‌دهی و برخی ویژگی‌های سیستم دانشگاهی آلمان پرداخته می‌شود تا دانشجویان متقاضی تحصیل در این کشور با دید روشن‌تری اقدام کنند.
۱. ساختار دانشگاه‌ها در آلمان
آلمان دارای دو نوع اصلی موسسه های آموزش عالی است:
1. دانشگاههای تحقیقاتی (Universitäten): این دانشگاه‌ها بر پژوهش و تحصیلات نظری متمرکز هستند و برنامه‌های تحصیلات تکمیلی شامل دکتری را نیز ارائه می‌دهند. اکثر دانشگاههای بزرگ آلمان از این نوع هستند و گرایش بیشتری به رشته‌های تئوریک دارند.
2. دانشگاههای علمی-کاربردی (Fachhochschulen یا Universities of Applied Sciences): فلسفه تاسیس این دانشگاه‌ها آموزش عملی و کاربردی در زمینه‌هایی چون مهندسی، بازرگانی و فناوری بوده است ولی امروزه شباهتهای زیادی با دانشگاههای تحقیقاتی دارند. معمولاً این موسسه های آموزش عالی برنامه‌های دکتری ارائه نمی‌دهند.
۲. سیستم نمره‌دهی و ارزیابی
سیستم نمره‌دهی در دانشگاههای آلمان متفاوت از بسیاری کشورهاست و از بازه‌ای از ۱.۰ تا ۵.۰ استفاده می‌شود، که در آن ۱.۰ به معنی بهترین نمره و ۵.۰ به معنی مردودی است. نحوه ارزیابی به شرح زیر است:
– ۱.۰ تا ۱.۵- بسیار عالی (Sehr Gut)
– ۱.۶ تا ۲.۵- خوب (Gut)
– ۲.۶ تا ۳.۵- قابل قبول (Befriedigend)
– ۳.۶ تا ۴.۰- حداقل قابل قبول (Ausreichend)
– ۴.۱ تا ۵.۰- مردود (Nicht bestanden)
دانشجویان برای موفقیت در دوره‌های خود معمولاً باید نمره‌ای بین ۱.۰ تا ۴.۰ کسب کنند. تعدادی از دانشگاه ها در مقطع کارشناسی ارشد، دارای شرط معدل هستند و معیارهای متفاوتی دارند اما بسیاری از دانشگاه های دارای شرط معدل، معدل 2.5 را به عنوان حداقل معدل معرفی می کنند که معادل معدل 16 در ایران است.
۳. مقاطع و نظام آموزشی
نظام سه مقطعی لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در آلمان اجرا می شود. البته در ساختار سنتی آلمان نظام آموزشی کارشناسی ارشد پیوسته در سالهای گذشته رایج بود.
– کارشناسی ((Bachelor:این دوره معمولاً ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد و به دانشجویان امکان می‌دهد تا در یک زمینه‌ی خاص تخصص پیدا کنند.
– کارشناسی ارشد (Master): معمولا به مدت ۲ سال ارائه می‌شود و برای دانشجویانی که قصد ادامه‌ی تحصیل دارند یا نیاز به تخصص بیشتری در رشته خود دارند، مناسب است.
– دکتری (Ph.D.): دوره‌های دکتری عمدتاً در دانشگاههای تحقیقاتی ارائه می‌شوند و معمولاً ۳ تا ۵ سال به طول می‌انجامند.
۴. زبان آموزشی و برنامه‌های بین‌المللی
زبان آموزشی در اکثر دوره‌های کارشناسی، آلمانی است، اما تعداد زیادی از دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند. این برنامه‌ها به‌ویژه برای دانشجویان بین‌المللی که به زبان آلمانی مسلط نیستند، مناسب هستند. اخیرا تعدادی دوره به زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی ارائه شده است و به نظر این روند رو به افزایش است. در مقالات بعدی به این موضوع می پردازیم.
۵. هزینه‌های تحصیل
تحصیل در دانشگاههای دولتی آلمان در مقاطع کارشناسی عمدتا رایگان است و دانشجویان فقط هزینه‌های ترم را پرداخت می‌کنند (این هزینه جهت استفاده از وسایل نقلیه عمومی و ثبت نام است و حدود 250 یورو تا 350 می باشد). در برخی از ایالت‌ها، برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و بین‌المللی هزینه‌هایی در نظر گرفته شده است، اما همچنان این هزینه‌ها نسبت به سایر کشورها بسیار پایین است.
6. هزینه‌های زندگی
قسمت اصلی هزینه های زندگی دانشجویی در کشور آلمان مربوط به اجاره محل سکونت است. دانشجویان می توانند در خوابگاه های دانشجویی اسکان داشته باشند. با توجه به تقاضای بالا، معمولا صف انتظار برای این خوابگاه ها وجود دارد و دانشگاه ها ضوابط و محدودیتهای متفاوی برای دانشجویان دارای سن بیشتر و یا متاهل دارد. هزینه دگیر، هزینه بیمه درمانی است که با توجه به سن متفاوت است. سایر هزینه ها مربوط به تغذیه و پوشاک است که تفاوت زیادی با ایران ندارد. در مقالات بعدی به توضیح ریز هزینه ها می پردازیم.
7. بورسیه‌ها و حمایت‌های مالی
دانشجویان بین‌المللی می‌توانند از برنامه‌های بورسیه مختلف از جمله بورسیه‌های دولتی DAAD بهره‌مند شوند. بسیاری از دانشگاه‌ها نیز بورسیه‌ها و کمک‌های مالی برای دانشجویان شایسته فراهم می‌کنند. این بورسیه ها عمدتا در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شوند.
8. چشم‌انداز کاری پس از تحصیل
آلمان یکی از بزرگترین اقتصادهای اروپاست و بازار کار گسترده‌ای دارد. بسیاری از رشته‌های تحصیلی، به ویژه در علوم مهندسی و فناوری، فرصت‌های شغلی مناسبی برای دانشجویان بین‌المللی فراهم می‌کنند. پس از فارغ‌التحصیلی، دانشجویان بین‌المللی می‌توانند تا ۱۸ ماه ویزای کاری دریافت کنند و در این مدت به دنبال شغل مناسب بگردند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ما تماس بگیرید.
